Οι πιο συγκροτημένοι και περιεκτικοί στίχοι που παρουσιάζουν την εικόνα μιας επινίκιας πομπής, ανήκουν στον 14ο Ολυμπιακό Ύμνο, στον οποίο εξυμνείται ο αθλητής Ασώπιχος από τον Ορχομενό της Βοιωτίας.
Ο Ασώπιχος νίκησε στον αγώνα δρόμου παίδων του ενός σταδίου το 488 π.Χ. στην 73η Ολυμπιάδα. Από τους στίχους φαίνεται πως ο ύμνος εκφωνήθηκε κατά τη στιγμή που η γιορταστική πομπή εισερχόταν στον ναό των Χαρίτων στον Ορχομενό: «Εσείς Χάριτες, που άρχετε στα νερά του Κηφισού... δέσποινα Αγλαΐα και συ Ευφροσύνη που τη μουσική αγαπάς και τις ωδές, τέκνα του ύψιστου θεού, ακούστε με. Κι εσύ Θάλεια, που σε θέλγουν τα άσματα, εσύ που βλέπεις την πομπή αυτή να έρχεται με ελαφρά βήματα και με χαρά για τον θρίαμβο, τον οποίο χάρισε με ευμένεια η Τύχη. Ήλθα εδώ τον Ασώπιχο να υμνήσω με λυδικές μελωδίες και άσματα, γιατί από σένα Θάλεια η πόλη των Μινυών, ο Ορχομενός, έχει την ολυμπιακή νίκη.
Κι εσύ Ηχώ να μεταφέρεις στα σκοτεινά βασίλεια της Περσεφόνης, στον πατέρα του νικητή, τη χαρμόσυνη αγγελία. Βρες τον Κλεόδημο και πες του ότι ο γιος του, στη φημισμένη πεδιάδα της Πίσας, με τα φτερά της νίκης των ένδοξωναγώνων στεφάνωσε τη νεαρή κόμη του». Η επίκληση του ποιητή στις Χάριτες μαρτυρεί τη βαρύτητα της σχέσης της υμνωδίας με τις θεότητες αυτές. Πρώτος ο μουσικός Πάμφως συνέθεσε άσμα για τις Χάριτες. Το ιερό των Χαρίτων περιγράφεται από τον περιηγητή Παυσανία στο έργο του «Βοιωτικά». Σε ανασκαφές που έγιναν το 1972 στο κοίλο του θεάτρου του Ορχομενού βρέθηκαν 12 ημικυκλικές λίθινες σειρές εδωλίων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο πρώτος εισηγητής και οργανωτής της λατρείας των Χαρίτων, Ετεοκλής, ο πρώτος βασιλιάς του Ορχομενού, συγκέντρωσε τις πέτρες οι οποίες «είχαν πέσει από τον ουρανό για χάρη του». Από τότε τις τιμούσαν ως Χάριτες. Η σχέση των Χαρίτων με τη μουσική μαρτυρείται και από σχετικό άγαλμα του Απόλλωνα της Δήλου, όπου ο θεός παριστανόταν όρθιος σαν τους κούρους κρατώντας, σύμφωνα με το «Περί Μουσικής» έργο του Πλούταρχου, στο ένα του χέρι το τόξο και στο άλλο τις Χάριτες (...εν μεν τη δεξιά τόξον, εν δε τη αριστερά Χάριτας, των της μουσικής οργάνων εκάστην τι έχουσαν. Η μεν γαρ λύραν κρατεί, η δ’ αυλούς, η δ’ εν μέσω προκειμένην έχει τω στόματι σύριγγα). Εκτός από τις Χάριτες, ο Πίνδαρος επικαλείται και άλλες θεότητες και νύμφες για τη μεταφορά της χαρμόσυνης είδησης της ολυμπιακής νίκης.
Αυτές είναι η προσωποποίηση του αντίλαλου, Ηχώ, και η κόρη του Ερμή, Αγγελία, η οποία αναλαμβάνει να μεταφέρει την είδηση της νίκης του Αιγινήτη παλαιστή Αλκιμέδοντα στον πατέρα του και στον θείο του: «Από την Αγγελία, την κόρη του Ερμή, ας μάθει τώρα ο Ιφίων, ο πατέρας τους, κι ας ανακοινώσει στον Καλλίμαχο, τον θείο του Αλκιμέδοντα, τη λαμπρή δόξα που αποκτήθηκε στην Ολυμπία, τη δόξα που έδωσε στη γενιά του ο Δίας. Είθε ο θεός πρόθυμα και αδιάκοπα να τους παρέχει αγαθά». Σε επιγραφές που βρέθηκαν στις ανασκαφές του Ορχομενού, είναι καταγραμμένα στοιχεία αρχαίων μουσικών αγώνων που ονομάζονταν Χαριτήσια ή Χαριτείσια. Σε αυτούς λάβαιναν μέρος κήρυκες, ραψωδοί, ποιητές, αυλητές, αυλωδοί, κιθαριστές, κιθαρωδοί, τραγωδοποιοί και κωμωδοποιοί.
Γι’ αυτό το ιερό ο Ορχομενός ονομάστηκε από τον Πίνδαρο «καλλίχορος πόλις των Χαρίτων», σε έναν άλλο ύμνο όπου αναφέρεται στην πολύφωνη μελωδία με την οποία καλούνται οι άνθρωποι να παρευρεθούν στους αγώνες: «Τη μελωδία αυτή την ανακάλυψε η θεά (Αθηνά) και τη χάρισε στους θνητούς ονομάζοντάς την πολυκέφαλο μουσικό νόμο. Είναι αυτός ο πολυθρύλητος νόμος, που καλεί τους λαούς στους πολυσύχναστους αγώνες. Αυτός που διέρχεται μέσω λεπτού χαλκού και καλάμων, που ευδοκιμούν κοντά στον Ορχομενό, την περικαλλή πόλη των Χαρίτων, στο τέμενος της Κηφισίδας».
Σε σχετική επιγραφή που ανήκει στην περίοδο των ρωμαϊκών χρόνων, αναφέρονται ονόματα 11 νικητών με μουσικούς και ποιητικούς αγώνες. Το κείμενο αρχίζει με το όνομα του «άρχοντα» της πόλης και το όνομα του αγωνοθέτη, δηλαδή οργανωτή των αγώνων για τη χρονιά εκείνη. Ακολουθούν τα ονόματα ενός Θηβαίου «άρχοντα», του Κοινού, και επτά αντιπροσώπων βοιωτικών πόλεων (Ορχομενού, Κορώνειας, Ανθηδόνας, Θεσπιών, Θήβας, Τανάγρας και Ωρωπού), ενός γραμματέα από τις Πλαταιές, ενός μάντη από τις Θεσπιές, ενός «θεοπρόπου» Ορχομένιου κι ενός ιερέα, επίσης Ορχομένιου. Οι υμνωδοί πληρώνονταν για το έργο τους. Παλαιότερα, πριν από τον 7ο π.Χ. αιώνα, δεν υπήρχε αμοιβή.
Το αναφέρει ο Πίνδαρος, ο οποίος, επικαλούμενος στοιχεία του ποιητή Αλκαίου, καταγράφει παλαιότερη σχετική μαρτυρία που προέρχεται από τον Αριστόδημο τον Σπαρτιάτη. Πράγματι, στον ύμνο του προς τον Ξενοκράτη τον Ακραγαντίνο, που νίκησε σε αρματοδρομία στα Ίσθμια, γράφει απευθυνόμενος στον γιο του νικητή Θρασύβουλο: «...Δεν ήταν τότε φιλοκερδής η Μούσα και δεν εργαζόταν με αμοιβή... Τώρα όμως επιτάσσεται να τηρούμε τον λόγο του Αργείου σοφού (του Σπαρτιάτη Αριστόδημου, που αναφέρεται από τον Αλκαίο), ο οποίος λόγος βρίσκεται κοντά στην αλήθεια».
Ο ίδιος ο ποιητής, στον ύμνο του προς τον Ιέρωνα των Συρακουσών για τη νίκη του με τέθριππο στους Πυθικούς Αγώνες, του απευθύνει παραινέσεις: «Να είσαι πρόθυμος στις καλές ενέργειες και, αν θέλεις να ακούς πάντα γλυκούς επαίνους, να μην είσαι πολύ φειδωλός στις δαπάνες... και να δίνεις πλουσιοπάροχα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σε κατοικους Ελλαδος ΔΕΝ γινονται δεκτά τα γκριγκλις.
Εαν ειστε κατοικος εξωτερικου και δεν μπορειτε να χρησιμοποιησετε Ελληνικο αλφαβητο, θα μεταφραζω εγω τα σχολια και θα τα παραθετω διπλα η κατω απο το δικο σας.
Σχολια σε αλλη γλωσσα επιτρεπονται.